Column: Monetaristen geven stokje door aan Keynesianen
Door Vincent Juvyns
Gisteren, 18:17 in FINANCIEEL
De financiële crisis van 2008 zal de economische geschiedenis ingaan als een van de ergste sinds de Grote Depressie, vooral omdat deze zich uitbreidde naar staten. Die zagen hun begrotingstekorten en schuldenlastniveaus exploderen, wat hen ervan heeft weerhouden om hun economie nieuw leven in te blazen met een procyclisch begrotingsbeleid, zoals dat in 1930 wel gebeurde met de New Deal.
Het feit dat de meeste economieën in de wereld nu eindelijk het groeipad weer hebben gevonden, op een synchrone manier, is vooral te danken aan de inspanningen van de belangrijkste centrale banken wereldwijd. Gezien de normalisering van de mondiale economische context, is het waarschijnlijk dat in het kielzog van de Federal Reserve ook andere centrale banken hun monetaire beleid in de komende maanden zullen normaliseren. De vraag is dan ook wat de nieuwe groeikatalysatoren voor de wereldeconomie en de rendementsfactoren voor de financiële markten zullen zijn.
Hierbij is het interessant om op te merken dat, in tegenstelling tot de situatie van een paar jaar geleden, de meeste landen dankzij het groeiherstel en de lage rentetarieven momenteel weer beschikken over budgettaire manoeuvreerruimte, die ze ook steeds meer gebruiken.
Dit is overduidelijk het geval in de Verenigde Staten, waar de Fed de rentetarieven verhoogt en zijn balans inkrimpt, terwijl de Senaat in december 2017 een belastinghervorming van 1.500 miljard dollar goedkeurde. Deze zal het begrotingstekort van de VS de komende tien jaar waarschijnlijk doen stijgen tot gemiddeld 5% van het BBP en zal, volgens het Internationaal Monetair Fonds, 1,2% toevoegen aan de groei van het Amerikaanse BBP tegen 2020.
In tegenstelling tot de VS, zouden de begrotingstekorten in Europa verder moeten dalen, aangezien de besmetting van staten door de crisis van 2008 hier het sterkst was en deze in 2012 leidde tot de Europese staatsschuldencrisis. Sindsdien hebben de EU-lidstaten, onder impuls en controle van de Europese Commissie, hun overheidsfinanciën moeten aanpassen aan de criteria van het Verdrag van Maastricht.
Momenteel hebben slechts twee landen te maken met een buitensporig tekortprocedure, versus 24 in 2011, als gevolg van bezuinigingsbeleid en hervormingen in de meeste EU-lidstaten. Bovendien nemen dankzij lagere financieringskosten en een sterkere economische groei de begrotingstekorten verder af, waardoor de Europese regeringen het bezuinigingshoofdstuk kunnen afsluiten en zelfs steeds meer kunnen nadenken over een soepeler fiscaal beleid, zoals in België, Nederland en Duitsland.
Hoewel voorzichtigheid geboden is met betrekking tot de gevolgen van het monetaire normaliseringsproces van de belangrijkste centrale banken wereldwijd voor de economie en de financiële markten, is het bemoedigend om te zien dat overheden nu in staat zijn om het werk van centrale banken voort te zetten, door hun economieën te stimuleren met een soepeler begrotingsbeleid.
Al met al kunnen we stellen dat de monetaristen het stokje doorgeven aan de Keynesianen om de wereldeconomie te blijven ondersteunen.