Meer subsidie voor innovatie en expat
Er zijn ook tegenvallers in de fiscale subsidieregelingen maar die zijn overzichtelijker. De Innovatiebox die winst uit 'zelf ontwikkelde immateriële activa' grotendeels vrijstelt, kost volgend jaar €1,7 mrd tegen €0,9 mrd in 2013. De 30%-regeling, belastingkorting voor expats, kost volgend jaar €955 mln, €300 mln meer dan in 2013 en gemiddeld €15.000 per expat.
De regeling, die 43% van het inkomen van de expat onbelast laat ongeacht de hoogte ervan, werd eerder dit jaar geëvalueerd. Daaruit bleek dat vooral werknemers met hoge inkomens uit EU-landen er onevenredig zwaar van profiteren en dat een veel groter deel van hun inkomen onbelast blijft dan de werkelijke kosten rechtvaardigen. Van de formerende partijen wil het CDA hem afschaffen, D66 en ChristenUnie willen hem versoberen en alleen de VVD wil hem intact laten.
Gasbaten en rentelasten omlaag
De meest dramatische val in de niet-belastinginkomsten door dit kabinet blijft die van de aardgasinkomsten. In 2013, het eerste begrotingsjaar van Rutte II, kwam er bij de Staat nog voor ruim €15 mrd binnen uit Groningen en andere gasvelden. Daarvan bestond €1,8 mrd uit vennootschapsbelasting die de NAM afdroeg. Volgend jaar is daar als gevolg van de daling van de gasprijs en de productiebeperking in Groningen nog €2,1 mrd van over, waarvan nog maar €150 mln aan vennootschapsbelasting van de NAM.
Daar stond ook weer een grote meevaller tegenover. De rentelasten die in 2013 nog €13,3 mrd bedroegen bij een schuld van €443 mrd, lopen volgend jaar terug tot €6 mrd op een schuld van €416 mrd. Doordat de economie sindsdien is gegroeid, komt de schuld als percentage van het bruto binnenlands product eind volgend jaar uit op 54,4%, waar hij in 2013 nog 68% van het bbp bedroeg.
Hoe onverwacht snel het kantelpunt kwam, blijkt wel uit het feit dat het kabinet in de Miljoenennota 2017 nog rekende op een schuld van meer dan 60% in 2018.