NIEUWS PFAS
Kabinet maant bouwers werk snel te hervatten nu omstreden pfas-norm is versoepeld
Minister Van Veldhoven (Milieu en Wonen) kondigde vrijdag nog voor het einde van de ministerraad aan dat de nieuwe soepelere normen voor pfas-chemicaliën in de grond en het water met onmiddellijke ingang van kracht zijn. ‘Veel grond- en baggerwerkzaamheden kunnen nu weer door’, verwacht de minister. Volgens haar liggen projecten nu soms onnodig stil.
Raoul du Pré29 november 2019, 16:59
In de strijd tegen CO2, stikstof en pfas-chemicaliën in het milieu leek die laatste categorie van meet af aan het makkelijkst oplosbaar. Het was immers geen rechter of internationaal verdrag dat de bouwers eerder dit jaar de duimschroeven aandraaide, maar het kabinet zelf: nadat bleek dat poly- en perfluoralkylstoffen (pfas) in de bodem, het grondwater, sloten en rivieren veel wijder verspreid waren dan gedacht, kondigde Van Veldhoven zelf in de zomer een strenge norm aan: voor substantiële hoeveelheden grond met meer dan 0,1 microgram pfas per kilogram golden plotseling strenge vervoers- en verwerkingsbeperkingen. Duizenden bouwers en grondverzetbedrijven konden prompt hun grond niet meer kwijt. Van Veldhoven lag sindsdien onder vuur omdat niet alleen de benadeelde bedrijven, maar ook veel toxicologen vonden dat ze de lat wel erg laag had gelegd.
Na adviezen van milieu-instituut RIVM en waterinstituut Deltares durft de minister het aan om de norm nu in elk geval tijdelijk te verhogen tot 0,8 microgram pfas per kilo grond. Voor de subcategorie PFOS (onder meer gebruikt om pizzadozen, Tefalpannen en regenkleding water- en vetafstotend te maken) gaat de norm naar 0,9 microgram in de grond en 3,7 microgram in de waterbodem. De instituten studeren intussen nog op definitieve normen. Die worden in de zomer van 2020 verwacht.
Van Veldhoven spoorde de bouwbedrijven, maar ook gemeenten, provincies en waterschappen vrijdag aan om ervoor te zorgen dat bouwprojecten nu ook echt weer snel door kunnen. Zij benadrukt dat er meer mogelijk is dan velen denken en dat nogal wat projecten te lang en soms onnodig stil liggen. Zo is een pfas-meting pas nodig bij partijen grond van meer dan 100 duizend kilo. Daarboven moet wel worden gemeten, maar de wachttijden bij de laboratoria zijn inmiddels teruggebracht. ‘De uitslag zal er in één tot twee weken zijn’, verwacht een woordvoerder van het ministerie. Vervolgens hangt het er in hoge mate van af waar de grond naartoe gaat. Als er huizen of bedrijven op gebouwd gaan worden, ligt de norm hoger dan voor landbouw- of natuurgebieden.
Stikstofuitstoot
De pfas-ingreep is de tweede stap die het kabinet dit najaar zet om uit de bouwimpasse te komen. De verlaging van de maximumsnelheid bood onlangs al net genoeg beperking van de stikstofuitstoot om in elk geval in delen van het land nog even door te kunnen met bouwprojecten in de buurt van natuurgebieden, al is het probleem daarmee nog lang niet opgelost.
Het wachten is daarom nu op drastischer stikstofplannen: het kabinet is daarover nog in druk overleg met de provincies. Naar verluidt zijn ze het vrijdag ‘op hoofdlijnen’ eens geworden, maar details ontbreken nog. Zeker is dat zij gezamenlijk willen aansturen op het uitkopen of verhuizen van vele honderden veehouders. Het uitgangspunt is dat niemand gedwongen wordt om te stoppen met boeren. Het kabinet belooft een goede uitkoopregeling op vrijwillige basis. Hoeveel veehouders hiervoor in aanmerking willen komen, is nog niet bekend.