Nova Zembla is een van de eerste Eyeworks-films geweest, waarin particuliere beleggers konden investeren. Inmiddels is het fonds afgewikkeld: tot voldoening van de makers?

Bijna 900.000 mensen bezochten het Hollandse heldenepos Nova Zembla van Reinout Oerlemans, meer nog dan andere succesvolle Nederlandse films als Loft en De Heineken Ontvoering. Nova Zembla bracht 8,3 miljoen euro in het laatje.

Toch viel het behaalde rendement van het participatiefonds, voornamelijk gebaseerd op inkomsten uit bioscoopbezoeken, lager uit dan verwacht. Conform het informatiememorandum werd met het behaalde bezoekersaantal gehoopt op een rendement van ongeveer 8%. Dit werd uiteindelijk lager.

2 voor de prijs van 1
Eyeworks legt uit waarom de ticketprijs uiteindelijk lager lag dan gedacht: “Het heeft vooral te maken met drie grote kaartenacties die we hebben opgezet met commerciële partners,” zegt Maarten Swart, directeur Film & TV Drama bij Eyeworks. “Zo konden bioscoopbezoekers het tweede kaartje voor de halve prijs krijgen. Het aantal bioscoopbezoeken nam hierdoor toe, maar de opbrengsten uit de box office vielen lager uit. De film heeft het daarnaast goed gedaan in de provincies, waar de verkoopprijs van bioscoopkaartjes doorgaans lager liggen.” 

Dat de rendementsprognose voornamelijk werd gebaseerd op resultaten uit bioscoopbezoek en niet op bijvoorbeeld de huur of verkoop van dvd’s, is volgens fiscalist Robertjan Dekker een duidelijke keuze geweest. “Op deze manier kunnen we participanten meer transparantie bieden. Er is duidelijk na te gaan hoeveel mensen de film hebben bezocht in de bioscoop en wat dit heeft opgebracht aan box office-inkomsten. 

Op basis daarvan kan weer een prijs worden bepaald voor de verkoop van filmrechten waarin de participanten eveneens meedelen. Zo krijg je na tien jaar geen onduidelijke vragen over waar het geld van een verkocht dvd-tje naar toe gaat. Nu kunnen we het fonds sneller afwikkelen door de onderneming te staken, zodat participanten hun stakingsaftrek kunnen krijgen.”

Doutzen Kroes in Nova Zembla

De keuze om een participatiefonds op te zetten voor Nova Zembla, was volgens Swart een logische. “Op een gegeven moment ben je op zoek naar een budget om een groot epos te maken, dan kun je niet met een klein bedrag komen aanzetten. Vandaar het fonds.”

Toekomstige emissies
Eyeworks werkt momenteel aan de verfilming van Het Diner en Daglicht, gebaseerd op boeken van Herman Koch en Marion Pauw. Dit keer is niet gekozen voor een fonds waarin particuliere beleggers kunnen investeren. Een keuze daarvoor hangt volgens Swart af van veel factoren: wat is het fiscale klimaat, komt er een taxshelter  en heeft de film al naamsbekendheid? 

“We zullen het telkens per film overwegen. Het blijft een tijdrovende bezigheid om een fonds samen met de fiscus op te zetten. Deze heeft zelfs al aangegeven dat ze niet staat te springen om voor de filmbranche een dergelijke constructie op korte termijn nogmaals op te tuigen.”

Verandering nodig
Ook Swart en Dekker beklagen zich over het ontbreken van filmspecifieke fiscale maatregelen in Nederland. “In Nederland is beleggen in films eigenlijk alleen interessant voor investeerders die in de hoogste belastingschaal zitten,” zegt Dekker. “En ook voor Nederlandse beleggers in de hoogste schaal is investeren slechts beperkt interessant door het ontbreken van goede fiscale faciliteiten. In het algemeen is er geen regeling die filminvesteringen in Nederland echt stimuleert. In België is dat wel anders, maar dat geldt enkel voor niet-particuliere beleggers, die via een vennootschap investeren. Het Belgische taxsheltersysteem is namelijk niet opengesteld voor particuliere beleggers, hoewel dat bij introductie wel overwogen is.”

Eyeworks heeft voor het maken van Nova Zembla wel overwogen om gebruik te maken van de financieringsmogelijkheden in IJsland, maar zag daar van af. “Op een gegeven moment wil je een film daadwerkelijk maken, het internationaal coproduceren van een film is een lang traject. Wat dat betreft is het fijn dat Eyeworks zelf ook als financier kan optreden,” aldus Swart.