SÃO PAULO - Voor platformbouwer SBM Offshore is de tegenwind in Brazilië nog lang niet gaan liggen. Oliereus en klant Petrobras zet het mes in zijn investeringen en voor de Schiedammers dreigt een gigantische schadeclaim.
Door Kieran Kaal
Morgen publiceert het geplaagde SBM Offshore zijn jaarcijfers.
Onlangs kwam Petrobras met een bericht dat slecht is voor het Schiedamse bedrijf. De Braziliaanse staatsonderneming stelt de verdubbeling van de productie (nu 2,1 miljoen vaten per dag) uit tot na 2020. Het mes gaat in de investeringen (30% in 2015) en exploratie wordt op een heel laag pitje gezet.
Petrobras wordt, naast natuurlijk de lage olieprijs, geplaagd door een corruptieschandaal dat zich als een olievlek over de Braziliaanse economie verspreidt.
Een olieboorschip van SBM Offshore.
Een olieboorschip van SBM Offshore. Foto: SBM Offshore
Rechter Sergio Moro bewijst met zijn ’Operatie Wasstraat’ dat de smeergeldbetalingen van SBM Offshore aan Petrobras geen uitzondering maar regel waren in de periode tussen 2004 en 2012. Tientallen bedrijven betaalden 3% tolgeld over contracten, waaronder grote Braziliaanse bouwconcerns. Enkele topmannen moesten hun villa’s onlangs voor een cel verruilen. Het maakt Moro tot cultheld in een land waar klassejustitie gewoonlijk hoogtij viert.
SBM is even uit de schijnwerpers door Operatie Wasstraat, maar allesbehalve uit de zorgen. Om kosten te sparen zegde Petrobras onlangs de huur op van het SBM-olieplatform (fpso) in het Marlim Sul-veld. Het blok wordt aangesloten op twee andere oliepatformen. De Brazilianen moeten zuinig zijn op de kas. Door het schandaal is nieuw kapitaal ophalen voorlopig geen optie.
Verder zit er voor SBM een boete van de Braziliaanse rekenkamer (CGU) in de pijplijn. Deze dreigt hoger uit te vallen dan de schikking van €210 miljoen met de Nederlandse justitie. De onlangs opgestapte CGU-voorzitter Hage noemde dit bedrag „lachwekkend” laag.
Een olieboorschip van SBM Offshore in Brazilië.
Een olieboorschip van SBM Offshore in Brazilië. Foto: SBM Offshore
Ook Petrobras zelf dreigt SBM met een schadeclaim, zo viel afgelopen week op te maken uit de presentatie van de derdekwartaalcijfers. Een interne onderzoekscommissie buigt zich over de hoogte van de claim wegens geleden materiële en reputatieschade. Bovendien is het Schiedamse bedrijf uitgesloten van Braziliaanse tenders door het schandaal dat zich nog jaren voort kan slepen.
Terwijl SBM zich in de luwte houdt, hebben de gedetineerde bouwmagnaten de tegenaanval geopend. De slachtofferrol van Petrobras is de wereld op zijn kop, vinden ze. Bedrijven werden in hun ogen afgeperst, want wie geen smeergeld betaalde, deed geen zaken met het staatsoliebedrijf.
Petrobras-directeuren biechten in ruil voor strafvermindering op dat ze de poet verdeelden met politieke partijen van de toenmalige regeringscoalitie. „Dacht je dat ik uit mezelf geld aan politici zou geven?”, aldus directeur Jose Pinheiro van WK-stadionbouwer OAS.
Het olieboorplatform Thunder Hawk van SBM Offshore, in de Golf van Mexico.
Het olieboorplatform Thunder Hawk van SBM Offshore, in de Golf van Mexico. Foto: SBM Offshore
Ook de Amerikaanse beurswaakhond SEC heeft Petrobras in het vizier. Onderzocht wordt wat er via de Amerikaanse anticorruptiewet valt terug te halen voor gedupeerde aandeelhouders. Het Petrobras-aandeel halveerde ruimschoots sinds oktober en noteert momenteel lager dan €3.
Ondanks de zware averij is de kans op zinken klein voor het vlaggenschip van de Braziliaanse industrie. Tegenover de verdampte beurswaarde (€35 miljard, driekwart minder dan in 2011) staat een solide €165 miljard aan activa. Zijn oliereserves behoren tot de grootste ter wereld. Bovendien is volgens Petrobras-topvrouw Graças Foster schoon schip gemaakt sinds 2012, het jaar van haar aantreden.
De bekende Braziliaanse ondernemer Ricardo Semler noemt Operatie Wasstraat een „historische stap”.
Verkopen aan Petrobras is volgens de baas van Semco al sinds de jaren zeventig „onmogelijk zonder omkoping. Het verschil is dat de percentages zijn gedaald. En dat de politie nu de autonomie heeft om corrupte directeuren op te pakken.”
Met dank aan pieterbell die het artikel op Fugro forum heeft gepost.