Maarten van Poll
FINANCIËLE SECTOR
Ontevreden marktpartijen richten nieuwe Amerikaanse aandelenbeurs op
Een groep Wall Street-giganten vindt de bestaande aandelenbeurzen te duur en begint daarom een concurrerend handelsplatform. Zakenbank Morgan Stanley, vermogensbeheerder Fidelity en marketmaker Citadel zijn onderdeel van het initiatief, dat Members Exchange of MEMX gaat heten.
De plannen zijn maandag aangekondigd. Naast de genoemde drie doen ook de banken UBS en Bank of America, marketmaker Virtu en effectenmakelaars Charles Schwab, E*Trade en TD Ameritrade mee. Zij worden de eigenaren van de nieuwe beurs. In vroeger tijden waren beurzen ook eigendom van hun leden. Nu zijn het bedrijven met een winstoogmerk, en dat zorgt soms voor conflicten.
Bestaande aandelenbeurzen, zoals de New York Stock Exchange, hier op de foto, vindt een groep Wall Street-giganten te duur.
Bestaande aandelenbeurzen, zoals de New York Stock Exchange, hier op de foto, vindt een groep Wall Street-giganten te duur.Foto Reuters
Gevestigde orde
MEMX moet de concurrentie aangaan met de gevestigde orde, die gedomineerd wordt door ICE (het moederbedrijf van de New York Stock Exchange), Nasdaq en CBOE. Deze drie hebben via hun twaalf beurzen bijna twee derde van de Amerikaanse aandelenhandel in handen.
Ook in Europa is sprake van toenemende concentratie. Zo wil Euronext, de uitbater van de Amsterdamse beurs, nu de beurs van Oslo overnemen. Eind 2017 nam Euronext al de beurs van Dublin over.
Volgens een persverklaring is het doel van MEMX om de concurrentie in de Verenigde Staten te vergroten, transparantie te verbeteren, kosten te verlagen en de uitvoering van aandelentransacties te vereenvoudigen. Het plan is de beurs zo eenvoudig mogelijk te houden.
MEMX wil 'vroeg in 2019' een vergunning aanvragen bij toezichthouder SEC. Het kan zo een jaar duren voordat die aanvraag behandeld is, zodat MEMX op zijn vroegst begin 2020 actief zal worden.
Kostenruzie
Handelaren en beleggers beklagen zich al langer over de hoge kosten die de nagenoeg onaantastbare beursbedrijven in rekening brengen voor transacties en data. Marktpartijen hebben gegevens over handel en prijzen nodig om hun werk te kunnen doen. In oktober verbood de SEC een verdere verhoging van bepaalde dataprijzen door NYSE en Nasdaq omdat die niet gerechtvaardigd zou zijn. De beurzen zijn in beroep gegaan.
Het is voor nieuwkomers uitermate lastig gebleken om marktaandeel te winnen. Uitdager IEX, de enige echt onafhankelijke aandelenbeurs in de VS, heeft sinds de lancering in 2016 zo'n 2,5% van de handel naar zich toe weten te trekken.
'Beurs voor iedereen'
De samenstelling van de groep achter MEMX (banken, flitshandelaren, makelaars met veel particuliere klanten) is opvallend. IEX werd opgericht als 'eerlijke beurs', waar bijvoorbeeld flitshandelaren niet kunnen betalen voor een voorkeursbehandeling. Dat is ook de bedoeling van MEMX, zegt een vertegenwoordiger van Citadel tegen The Wall Street Journal: 'Deze beurs is voor iedereen.'
De koersen van de gevestigde beursbedrijven reageren maandagmiddag negatief op het nieuws: ICE en Nasdaq leveren ruim tweeënhalf procent in, CBOE iets minder.