Met het slaan van de eerste paal is vrijdag een van de bekendste woningbouwprojecten van Nederland, Westergouwe, van start gegaan. Het project, vierduizend woningen in een van de diepste polders van Nederland, kreeg flink wat tegenslagen. Maar bouwers Heijmans en VolkerWessels en de gemeente bleven samenwerken en investeren. Ook toen het pijn ging doen.
Het project begint bescheiden, met een eerste fase van een kleine vijfhonderd woningen, maar de opluchting bij projectdirecteur Pieter Stoffels is groot. “Het is best lastig uit te leggen dat je al tien jaar bezig bent met een bouwproject waarbij nog geen paal is geslagen.”
Het feit dat Sybilla Dekker, oud-minister van VROM, vrijdag die eerste paal mocht slaan, maakte duidelijk dat het project een lange geschiedenis heeft. Dekker gaf in 2004 goedkeuring voor het bebouwen van de polder. In Gouda werd daar toen al jaren over gediscussieerd.?Na realisatie van de wijk Goverwelle is er binnen de gemeentegrenzen geen grond meer voor grote nieuwe ontwikkelingen, terwijl de stad als regiocentrum wel moet blijven groeien. Maar woningbouw in een polder die meters onder het peil van de Hollandse IJssel ligt, ligt heel gevoelig. Ontwerp en procedures kosten enorm veel tijd. En terwijl grote gemeenten in de regio uitbreiden met Vinex-wijken, blijft Gouda steken op een bevolking van 70.000.
Als alle onderzoeken naar de waterproblemen zijn gedaan, de ontwerpen gemaakt en de Raad van State zijn fiat heeft gegeven, barst de bouwcrisis in alle hevigheid uit. Niemand wil nog beginnen met een nieuwe woonwijk.
Stoffels: “Dat we hier nu toch aan het werk gaan, is vooral te danken aan het feit dat bouwpartijen en de gemeente het risico hebben gedeeld, en in 2012 hebben besloten om toch te blijven investeren in het aanbrengen van de eerste zandmassa. Die moest nog anderhalf jaar zetten.”
Om de wijk te ontwikkelen werken de gemeente Gouda, die de helft van de grond in handen heeft, samen met de andere grondeigenaren, VolkerWessels en Heijmans. De combinatie is geen rechtspersoon, maar de partijen hebben een kostensamenwerking.
Volgens Marcel Schipper, directeur van VolkerWessels Vastgoed, is Westergouwe een ‘majeure gebiedsontwikkeling’. Het bedrijf heeft al tientallen jaren geleden grond gekocht in het gebied. ”Het is nogal wat dat de partners zijn blijven investeren in de voorbereidingen, het civiele werk, in zo’n slappe tijd.”
De ontwikkeling van de wijk gaat nu wel geleidelijker dan oorspronkelijk de bedoeling was. Stoffels: “Een echte einddatum ligt dan ook niet vast. We moeten nu eerst de beslissing nemen over een nieuwe zandberg die nodig is voor de tweede fase van de wijk.”
Omdat de polder zo laag ligt, krijgt de wijk veel last van opkomend kwelwater en is het moeilijk regenwater uit de polder te krijgen. Westergouwe krijgt daarom een “blauw” karakter, met veel waterpartijen en vijvers en grote stukken open water.
De meeste bezwaren tegen de bouw zijn inmiddels wel verstomd, weet ook oud-minister Dekker. “Op mijn besluit werd destijds niet altijd positief gereageerd, en om het bouwen in deze omgeving mogelijk te maken, moesten ook moeilijke vragen worden beantwoord. Zoals hoe je omgaat met al dat water, en hoe de maatschappelijke en ruimtelijke kwaliteit zoveel mogelijk behouden kan blijven. Je zult de waterhuishouding en de kwaliteit van het grondwater ook in de toekomst moeten blijven monitoren.”