Voor de goede orde: dit is een papieren exercitie. De waardestijging van de projecten is niet terug te zien in de winst- en verliesrekening, maar wordt direct in het eigen vermogen verwerkt. Vorig jaar boekte DGB een verlies van ruim 9 ton euro op een omzet van 1,1 miljoen euro. De kasstroom na investeringen in projecten, die aangeeft hoeveel cash er daadwerkelijk de onderneming instroomt, was negatief. Er ging ruim 3 miljoen euro de kas uit.
2: ‘Grootschalig project’ is nog in de opstartfase
De vraag waar het uiteindelijk allemaal om draait: wat is de kans dat de DGB-projecten inderdaad 25 miljoen euro aan contant gemaakte winsten gaan opleveren?
Een antwoord is lastig te geven, want de informatie die DGB over individuele projecten verschaft is te beperkt. Maar wie DGB’s grootste project onder de loep neemt – het Sawa Afforestation Project – zal ontdekken dat Duijvestijn de zaken wel heel rooskleurig voorstelt.
In de Congo Basin regio van Kameroen wil DGB in een gebied met een omvang van 44 duizend hectare – ongeveer een derde van de provincie Utrecht – de komende 7 jaar ruim 30 miljoen bomen planten. Dat zou 18 miljoen ton aan uitstootcompensatie moeten opleveren over de looptijd van het project van circa 40 jaar. Dat zou een totale verkoopopbrengst opleveren van 324 miljoen dollar, afgaand op de in het position statement genoemde creditprijs van 18 dollar per ton uitstootcompensatie (18 miljoen ton x 18 dollar per credit).
Nog geen half voetbalveld
Maar wie in openbare databases duikt, stuit echter op een project met dezelfde naam met aanzienlijk minder imposante getallen. Uit een rapport dat door DGB is ingediend bij Verra om het project te valideren, blijkt dat het tot nu toe om een project met een omvang van een kwart hectare gaat. Dat is niet een derde van de provincie Utrecht, maar nog minder dan de helft van de grasmat van stadion Galgenwaard. En dus geen 18 miljoen ton aan uitstootcompensatie, maar slechts 105 ton. Dat vertaalt zich in een verkoopopbrengst van nog geen tweeduizend dollar over de hele 40-jarige looptijd van het project (105 ton x 18 dollar per credit).
Het document vermeldt overigens expliciet dat het Sawa Afforestation project “op het moment geen grootschalig project is” en dat er in de toekomst nog uitgebreid gaat worden. Maar DGB Group stelde wel vaker zaken rooskleuriger voor. Zo signaleerde onderzoeksplatform Follow The Money al dat DGB op z’n website over een ander project in Oeganda beweerde dat al 3 miljoen bomen waren geplant en 7 miljoen ton CO2 uit de lucht was getrokken, terwijl het project nog in de opstartfase zat. Bij navraag bleek het te gaan om prognoses van DGB en niet om geboekte resultaten.
3: Carbon credits zijn een schimmige markt
Er is dus gerede twijfel over de cijfers van DGB Group. Nu blijkt echter, na een trits publicaties van de Britse krant The Guardian, dat ook de markt voor de CO2-compensatie (carbon credits) zelf in opspraak is.
Het compenseren van de eigen CO2-uitstoot door bedrijven is een enorme groeimarkt. Want, cynisch gesteld, zo kunnen bedrijven als Shell, Disney en Gucci met de aankoop van dergelijke credits vrolijk doorgaan met vervuilen en toch claimen te verduurzamen. Uit onderzoek bleek echter dat het grootste deel van de door Verra goedgekeurde projecten spookcredits opleverden (phantom credits) die niet resulteerden in wezenlijke CO2-reducties. Ook de Autoriteit Financiële Markten (AFM) concludeerde onlangs dat deze credits “vaak onvoldoende zijn onderbouwd”. Er is sprake van een ongereguleerde markt zonder wettelijk toezicht, wat het risico op greenwashing-praktijken vergroot. De marktprijzen van carbon credits daalden in de laatste maanden vanwege al het negatieve nieuws.
4: Bomen planten vergt hoge aanloopkosten
Ook zonder al te veel expertise in de carbon creditmarkt kun je al vraagtekens plaatsen bij de groene beloftes van ceo Duijvestijn. Gezond verstand volstaat om in te zien dat de ambities torenhoog zijn.
Neem alleen het project om in zeven jaar 30 miljoen bomen te planten in Kameroen. Dat vergt al snel een investering van tientallen miljoenen euro’s voor de inzet van duizenden arbeidskrachten, de grootschalige inkoop van zaden en voor de kosten van kweek en onderhoud van al die hectaren grond. Dat kapitaal heeft DGB niet, zo blijkt althans uit de kaspositie van 155 duizend euro eind vorig jaar. Het bedrijf haalde eerder al met verschillende uitgiftes van obligaties ruim 2,5 miljoen euro op bij voornamelijk particuliere beleggers. Duijvestijn gaf destijds -september 2022- in het tv-programma Business Class aan dat er waarschijnlijk geen nieuwe obligatierondes meer nodig zouden zijn.
Medio juni 2023 bleek echter dat Duijvestijn daar toch op terug moest komen. In een nieuwe uitzending van Business Class kondigde hij toch weer een nieuwe uitgifte van obligaties aan.
“Deze ronde is 5 miljoen euro”, aldus Duijvestijn. “Ik verwacht wel dat het de laatste keer is, want in januari en maart komend jaar komt de eerste significante hoeveelheid credits de markt op, en die raken we dan meteen kwijt omdat we al verschillende biedingen hebben.” De lening – die buiten AFM-toezicht valt – is veel groter dan bij eerdere rondes. De looptijd is drie jaar (al heeft Duijvestijn het zelf over vier jaar in de uitzending) en geeft een rente van 8 procent per jaar.
DGB kan mogelijk geld vrijspelen door nog niet geverifieerde carbon credits – waarschijnlijk tegen een forse korting – in de voorverkoop te doen. Zo ontving DGB in mei 450 duizend euro van een niet bij naam genoemde “genormeerde koper” die toekomstige credits afnam voor het behalen van een mijlpaal in het project. Die bestond uit het indienen van een “Project Design Document bij een externe auditor voor controle en validatie”.
Maar deze tak van sport levert – in ieder geval tot nu toe – ook geen bedragen op die in de buurt komen bij de investeringen die grootschalige projecten vergen.