Illustratie Chuan Ming Ong
Profiel
Diefstal, bedreiging, geruïneerde zakenpartners: de twee gezichten van ondernemer Willem Blijdorp
================================================================================
Zakenruzies Willem Blijdorp is een mediaschuwe, maar gevierde ondernemer die breed geroemd wordt om zijn zakelijke successen. Een spoor van rechtszaken en geruïneerde ex-zakenpartners vertellen een ander verhaal. „Ik voel me zakelijk vermoord door Blijdorp.”
Merijn RengersDerk Stokmans
Leestijd 9 minuten
‘Ik ben een boerenzoon uit de Noordoostpolder.” Zo begint bijna-miljardair en ondernemer Willem Blijdorp op 20 november 2021 zijn speech in de aula van Nyenrode, zichtbaar ongemakkelijk in de rood-gouden cape die hij als kersverse eredoctor krijgt omgehangen.
De ceremonie maakt deel uit van de viering van het 75-jarige bestaan van de ‘Business University’ in Breukelen.
De lofrede op de 69-jarige handelaar in taxfree-artikelen komt van Kitty Koelemeijer. Zij is hoogleraar Marketing op Nyenrode én commissaris van Blijdorps beursgenoteerde handelshuis B&S Group. Koelemeijer vertelt de circa tweehonderd aanwezigen over de „buitengewone prestaties” van Blijdorp als ondernemer en hoe belangrijk „het delen van succes, filantropie en welwillendheid” voor hem is.
In de aanvaardingstoespraak schetst Blijdorp hoe zijn handelshuis B&S Group, sinds 2018 beursgenoteerd, jaarlijks zo’n 2 miljard euro omzet. Klanten van over de hele wereld, van de Amerikaanse overheid tot het Chinese Alibaba, bestellen bij B&S wat ze nodig hebben, van sterke drank tot consumentenelektronica. Hij heeft ook een stichtelijke boodschap: „Er is een morele verplichting om er met elkaar iets van te maken, om iedereen erbij te houden. Ik ben het boegbeeld van B&S, maar uiteindelijk gaat het erom dat we fair met elkaar omgaan.”
Het zijn mooie woorden van de mediaschuwe en bij het grote publiek vrijwel onbekende ondernemer – een man met een neus voor zaken, die overal deals maakt, handel ziet en grote risico’s durft te nemen.
NRC publiceerde begin dit jaar over een uit de hand gelopen zakelijk conflict van Blijdorp, waarin tientallen miljoenen op het spel staan. De afgelopen weken onderzocht de krant het verleden van de taxfree-ondernemer verder en achterhaalde een groot aantal rechtszaken, teleurgestelde en berooid geraakte oud-zakenpartners en beschuldigingen (en aangiften) van diefstal, intimidatie en bedreiging. Zij vertellen het verhaal van een man met twee gezichten, die minder ervaren ondernemers aanhaalt om ze daarna genadeloos af te danken – en er met hun business en goederen vandoor te gaan.
Butterfahrten
Na zijn studie aan de Hotelschool in Maastricht vindt Willem Blijdorp midden jaren zeventig samen met studiegenoot Jacques Streng een baan bij de Groningse rederij Kamstra. Die organiseert vanuit de Eemshaven de populaire Butterfahrten: bootreisjes naar buiten de territoriale wateren, waar Nederlandse en Duitse klanten massaal belastingvrije goederen inslaan. Eerst gaat het onder meer om roomboter (vandaar: Butterfahrt), later vooral om drank, sigaretten, parfums en shampoos.
Blijdorp en Streng maken snel carrière en nemen de rederij na een aantal jaar over. Streng zorgt voor de boten, Blijdorp richt zich op de inkoop van luxegoederen. Daarmee belandt hij in de lucratieve ‘parallelhandel’, de im- en export van merkgoederen die in het ene land veel goedkoper op de markt worden gebracht dan in het andere. In het Groningse Farmsum laat Blijdorp daarvoor loodsen en een overslagcentrum bouwen.
De zaken gaan goed, en Blijdorp investeert vanaf eind jaren zeventig in vastgoed – onder meer in prostitutiepanden in de Groningse binnenstad, blijkt uit kadastrale aktes. Het Nieuwsblad van het Noorden omschrijft hem in 1982 als een van de twee „belangrijkste pandjesbazen in de Groninger Nieuwstad” – de plek waar de raamprostitutie geconcentreerd is.
De zaken gaan goed, en Blijdorp investeert vanaf eind jaren zeventig in vastgoed – onder meer in prostitutiepanden in de Groningse binnenstad
Aanleiding voor de aandacht is een conflict over de verbouwing van een prostitutiepand van Blijdorp en een zakenpartner. Op de begane grond kregen „badruimten en met spiegels omringde bedpartijen vorm, terwijl de zes bejaarden en twee studenten boven de hygiëne in acht proberen te nemen in een doucheruimte die men doorgaans alleen op oude overvolle campings aantreft”, schrijft het Nieuwsblad.
Een zakenpartner vertelt in 1987 in dezelfde krant 37 peeskamers in Groningen te bezitten, maar weidt niet uit over Blijdorps belang. Blijdorp houdt zijn belangen in prostitutiepanden tot 2010 aan. In die periode is hij ook aandeelhouder in bedrijven die handelen in porno-dvd’s. Twee daarvan, het erotische postorderbedrijf Solidare uit Emmen en de Butterfly Erotic Club, figureren tussen 1999 en 2006 in tientallen rechtszaken van klanten die vinden dat hun ten onrechte dure abonnementen zijn aangesmeerd. De handel droogt daarna op, maar de bedrijven bestaan nog steeds.
De meeste tijd spendeert Blijdorp aan de internationale handel, in sigaretten bijvoorbeeld die hij onder meer uit Oost-Europa laat overkomen naar zijn overslagcentrum in Farmsum. Rond de business hangt een zweem van fraude. Zo duikt in de vroege jaren negentig de naam van één van zijn bedrijven op in Tsjechische rechtbankstukken over sigarettensmokkel en betaling van smeergeld aan een lokale douanier. Blijdorps bedrijf ontkomt aan strafrechtelijke vervolging en krijgt alleen een naheffing.
In 1995 valt de Nederlandse opsporingsdienst FIOD de loodsen van Blijdorp binnen, waar dan tachtig mensen werken. Eén van de verdenkingen: ontduiken van accijnzen op rookwaren. De zaak wordt geseponeerd en Blijdorp bouwt verder aan zijn imperium.
Blijdorp, die tegenover het Nieuwsblad van het Noorden verklaart dat hij vooral handelt in „halfveraccijnsde goederen”, verandert zijn bedrijf in de jaren negentig in een groothandel. De verkoop van tax-free-artikelen aan consumenten heeft door de Europese eenwording de langste tijd gehad. Datzelfde geldt voor de Butterfahrten, waarmee hij zijn eerste fortuin vergaarde.
Na de millenniumwisseling bouwt Blijdorp aan een nieuw vlaggeschip. Dankzij fusies en overnames groeit zijn B&S Group (vernoemd naar Blijdorp en Streng) uit tot een groot, internationaal handelshuis, dat in maart 2018 naar de Amsterdamse beurs gaat. Blijdorp bezat (en bezit) circa 70 procent van de aandelen – een belang dat (afhankelijk van de beurskoers) enkele honderden miljoenen euro’s waard is. Mede-naamgever Streng zit dan al lang niet meer in het bedrijf.