Huiseigenaar straks onbedoelde dupe nieuwe belastingplannen
In Den Haag wordt al een tijd gewerkt aan nieuwe belastingplannen. Waarschijnlijk zal werken minder belast worden en vermogen – spaargeld, beleggingen, eigen woning – meer. Er mogen zorgen zijn over de sterke stijging van de huizenprijzen, maar nu komt die de beheerders van de staatsfinanciën goed uit. Meer (papieren) vermogen geeft ruimte tot meer heffing zonder pijn, zo is het idee.
Toch kan dat idee aardig wat mensen in de problemen brengen. Verrassend genoeg gaat het om een groep die op het eerste gezicht weinig medelijden nodig heeft: mensen met een eigen huis dat in waarde is gestegen.
Politieke partijen willen af van de manier waarop er nu wordt aangeslagen, de vermogensrendementsheffing. Voor spaarders en een groot deel van de beleggers, vooral zij die in obligaties beleggen, is die heffing al jaren onterecht hoog. De fiscus gaat immers uit van rendement waarvan groepen spaarders en bijvoorbeeld beleggers in obligaties al jaren alleen maar kunnen dromen. Hopelijk worden nieuwe plannen voor vermogenstaks rechtvaardiger. De meest voor de hand liggende weg is het belasten van werkelijke opbrengsten. Dan maakt het nogal uit op welke manier gekeken wordt naar behaalde rendementen. Wordt alleen met de fiscus afgerekend als opbrengsten worden verzilverd of worden ook papieren winsten jaarlijks belast?
In dat laatste geval kan de rekening flink oplopen, als de eigen woning in de toekomst nadrukkelijker bij het vermogen wordt opgeteld. Dat is nu nog niet het geval, maar gezien de druk van internationale instanties zou het niet verwonderen als dat ooit verandert.
Jaarlijks zullen mensen dan extra belasting moet betalen op winst die ’opgesloten zit’ in hun woning. Dat kan mensen in problemen brengen die hun huis sterk in waarde hebben zien stijgen, maar lage inkomsten hebben.
Wie decennialang dezelfde woning aanhoudt, wordt gestraft voor zijn goede keuze in het verleden. De waardestijging wil hij niet verzilveren, maar moet hij wel afrekenen.
Het is te hopen dat in de nieuwe belastingplannen genoeg aandacht is voor dit soort ongewenste consequenties. De voortekenen zijn niet gunstig. Veel mensen zullen dat komende jaren aan den lijve ondervinden. De veronderstelde rendementen die beleggers in – met name – obligaties geacht worden te behalen, zijn onrealistisch. In de drang om belastingheffing toch vooral eenvoudig te houden, heeft het ministerie van Financiën teveel verschillende beleggingen op een hoop gegooid, zodat van verbetering geen sprake is.
In de komende belastingplannen zal met dergelijke situaties expliciet rekening gehouden moeten worden. Belastingheffing eenvoudig houden door veel partijen onterecht over een kam te scheren, is een zwaktebod.
Paul Koster is directeur van de
Vereniging van Effectenbezitters.