Zalmhaven, Rotterdam | Hoogste woontoren ter wereld wordt prefab gebouwd
De 215 meter hoge toren Zalmhaven I wordt geheel opgebouwd uit prefab elementen. Op basis van het esthetische ontwerp van architect Van Dam & Partners, het constructieontwerp van BAM Advies & Engineering en in opdracht van BAM Bouw en Techniek – Grote Projecten levert en monteert het Brabantse Byldis Prefab een rijke schakering aan prefab elementen. Van binnenwanden in 300, 400 en 500 millimeter dikte tot gevelelementen en liftwanden van 300 en 400 millimeter en balkons en breedplaatschillen van 100 millimeter. In totaal gaat het om 770 complete gevelelementen, 1.140 binnenwanden, 400 balkonplaten en 250 trappen en bordessen, die van de 5e tot en met 54ste etage worden aangebracht in een tempo van 1 verdieping per week.
Onze omgeving verstedelijkt in rap tempo. Zeker in de Randstad, waar de vraag naar woonruimte nog nooit zo groot is geweest. In het overvolle gebied tussen Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht moeten tot 2030 honderdduizenden nieuwe woningen worden gebouwd om in de groeiende vraag te voorzien. De enige oplossing hiervoor, is om de hoogte in de gaan. “Echter is binnenstedelijke hoogbouw geen eenvoudige klus”, weet Jacco van Dijk, CEO bij Byldis. “Ontwikkelaars, aannemers en andere stakeholders worden niet alleen geconfronteerd met drukke stadscentra, beperkte ruimtes, geluidsrestricties en tijdrovende verkeers- en veiligheidsmaatregelen, maar ook met beperkte budgetten en een tekort aan vakmanschap. Byldis – tot voor kort bekend onder de naam Hurks bouwcomponenten en engineering – biedt hiervoor een oplossing.”
50% bouwtijdbesparing
Byldis heeft de ambitie om, als marktleider in integrale assemblageoplossingen binnen het Europese hoogbouwsegment, de bouwwereld blijvend te veranderen. “Dat doen we met meer dan 50 jaar ervaring in engineering, prefab beton en geveltechniek”, aldus Van Dijk. “Samen met ruim 400 vakkundige collega’s werken wij dagelijks keihard aan innovatieve bouwconcepten. Van de aanvraag en het ontwerp tot en met de prefabricage en assemblage in één van onze fabrieken, gevolgd door de montage op de bouwplaats. Met onze innovatieve prefab bouwconcepten leveren we projecten binnen de helft van de normale bouwtijd op, op maat gemaakt en van een zeer hoge kwaliteit. Bovendien wordt de veiligheid op en rond de bouwplaats aanzienlijk verhoogd. Voor de montage van de elementen is slechts een paar man personeel voldoende. Er zijn minder transport- en hijsbewegingen nodig en geluidsoverlast voor de omgeving wordt tot een minimum beperkt. Bij de bouw van Zalmhaven I komen deze voordelen uitstekend tot hun recht.”
Montage vanuit een hijsloods
Aanvankelijk zou Zalmhaven I traditioneel worden gebouwd, vertelt Van Dijk, met in het werk gestorte wanden, vloeren, kolommen en balken. “Vanwege de drukke binnenstedelijke locatie, krappe bouwplaats en korte doorlooptijd is echter gekozen voor prefab betonelementen. In een bouwteam met de hoofdconstructeur, architect en aannemer hebben wij het gebouwontwerp omgeturnd naar een prefab systeem, waarbij wij niet alleen gefocust hebben op de engineering en constructieve berekeningen, maar ook op de uitvoerbaarheid van het project. Alle prefab betondelen zijn opgedeeld in handelbare, repeterende elementen, die eenvoudig vervoerd, ingehesen en gemonteerd kunnen worden.” Voor de montage wordt gebruik gemaakt van een zelfklimmende hijsloods met 2 stuks 40-tons bovenloopkranen. Deze methodiek werd eerder al succesvol toegepast bij het Erasmus MC, waarbij ook BAM Bouw en Techniek – Grote Projecten en Byldis waren betrokken. “Onze vrachtwagens leveren alle geveldelen, kolommen, breedplaten, binnenwanden en trappen just-in-time onder de kraan af, waarna de bovenloopkraan ze direct vanaf de vrachtwagen omhoog hijst. Op de verdieping worden de elementen op een juk geplaatst, waarna een montagekraan ze overpakt en op de juiste plek zet. Na het afstorten van de breedplaatvloeren kan de bouwloods een verdieping omhoog, waarna de hijs- en montagecyclus zich herhaalt. Hierdoor is het mogelijk om zeer snel én beschut te werken. Feitelijk wordt de wolkenkrabber volledig binnen gebouwd.”
Uitdagende hoekelementen
Alle buitengevelelementen worden opgebouwd uit een dragende binnenwand, een isolatielaag en een gevelafwerking van natuursteen en worden inclusief profielen, deuren en glas op de bouw aangeleverd. “Een uitdaging vormen de constructieve hoeken van het gebouw, waarvoor wij een speciale, driedimensionale hoekmal hebben ontwikkeld”, vertelt Van Dijk. “Zalmhaven I wordt – voor zover bekend – de hoogste woontoren ter wereld die in een ‘droog’ prefab betonsysteem wordt gebouwd. Dat brengt specifieke uitdagingen met zich mee. Want hoe hoger een gebouw, hoe groter de instabiliteit en windbelasting. Om deze krachten goed op te vangen, is een juiste uitvoering én koppeling van de dragende elementen onontbeerlijk. De hoekelementen spelen hierin een sleutelrol. Het beton voor deze elementen wordt in één keer verticaal gestort in een verdiepingshoge mal, met zeer vormvaste hoeken als resultaat.”
Omdat opslag voor een 215 meter hoge woontoren onmogelijk is, worden alle betonelementen montagevolgend geproduceerd. Inmiddels is de productie van de eerste elementen gestart. In week 6-2020 start de montage, waarna 50 weken later de werkzaamheden worden opgeleverd.
Terwijl Byldis Prefab alle betonnen elementen voor Zalmhaven I verzorgt, is specialist in aluminium gevelsystemen Byldis Facades verantwoordelijk voor de productie, levering en montage van de aluminium puien van de twee laagbouwtorens en verbindende plint.
Tekst | Lieke van Zuilekom Beeld | Dam & Partners Architects, KAAN Architects, Zalmhaven CV