'Incestueus clubje beheerst griepdiscussie'
9 november 2009, 16:33 | ANP
RIJSWIJK (ANP) - Een clubje medici beheerst de discussie of mensen zich nu wel of niet moet laten inenten tegen de Mexicaanse griep. ,,Dat groepje deskundigen duldt daarbij geen tegenspraak van buiten. Dat is vrij incestueus.'' Dat zegt massapsycholoog en mediadeskundige Jaap van Ginneken maandag. ,,Het beeld is daardoor te eenzijdig.'' Van Ginneken verwacht dat het aantal mensen dat zich niet zal laten vaccineren veel hoger zal liggen dan verwacht.
Is er al sprake van massahysterie rond de Mexicaanse griep?
,,De gigantische hoeveelheid aandacht in de pers voor de Mexicaanse griep geeft het gevoel dat het om een ziekte als de builenpest gaat. Het was een achtbaan het afgelopen half jaar. Aan de ene kant horen mensen: maak je niet druk. Aan de andere kant wordt de suggestie gewekt dat het iets groots en bijzonders is. Dat er zoveel aandacht aan wordt besteed in de journaals en kranten zorgt ervoor dat mensen zich steeds ongeruster voelen.''
Is die ongerustheid onnodig denkt u?
,,De indruk wordt gewekt dat het een nieuwe variant is van de griepepidemie van 1918 waarbij volgens onderzoek ongeveer honderd miljoen doden vielen. Maar het is al bekend dat bij de vorm van griep van nu minder doden vallen dan bij een normale wintergriep.''
Hoe kan het dan dat mensen desondanks toch ongerust worden?
,,Het is wonderlijk hoe het werkt in de waarneming van mensen. Maar ook in het mediasysteem. Dat systeem is afgesteld op een 'oversignaleren' van dingen die abnormaal, uitzonderlijk of buitengewoon zijn en op een onderwaarnemen van zaken die alledaags zijn. Dat er bij huis-, tuin-, en keukenongevallen naar schatting honderden mensen per jaar overlijden, vinden we normaal. Oversignaleren en onderwaarnemen kan er toe leiden dat kleine zaken uitvergroot raken. Dat zie je bij mediahypes zoals de Mexicaanse griep.''
Is het de schuld van journalisten dat mensen ongerust worden?
,,Een journalist is niet in staat een mediahype te stoppen.''
Maar wie moet er dan voor zorgen dat het beeld minder eenzijdig wordt?
,,Mensen in witte jassen beheersen de discussie. Zij denken te weten wat goed is. Dat incestueuze karakter bevordert het wantrouwen bij het publiek. Er is te weinig transparantie en tegenspraak. En het wantrouwen tegen de vaccins is nu aanzienlijk. Het proces van besluitvorming over bijvoorbeeld vaccinatie moet meer opengegooid worden. Bijvoorbeeld doordat er ook sociologen en psychologen in beeld verschijnen. Die stellen weer andersoortige vragen. Dat belicht de zaak toch weer anders.''