Bpost-CEO zet ambitieuze koers uit, maar moet eerst oude demonen bezweren
vrijdag 19 april 2024 om 23:18
Het liefste wil Chris Peeters, sinds september de CEO van Bpost, het onzalige verleden rond het beruchte ‘krantencontract’ achter zich laten. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, zo bewijst de stakingsdreiging voor de komende dagen.
De paradox: Hoewel Bpost-CEO Chris Peeters het in recente interne meetings voortdurend over “customer centricity” heeft, dreigen stakingsacties de dienstverlening aan de klanten in Brussel en Wallonië in de komende week flink te verstoren.
De Franstalige vakbonden CGSP en CSC hebben bij Bpost een stakingsaanzegging ingediend die ingaat vanaf maandag 22 april. Dat er ook effectief stakingen gaan uitbreken, lijkt onvermijdelijk. De vraag is hoe massaal de acties zullen zijn.
De actiebereidheid aan Franstalige kant is zo groot, dat er eerder deze week al enkele spontane stakingen uitbraken.
De Vlaamse vakbonden doen niet mee en wachten het overleg met de directie van komende woensdag af.
Einde krantencontract
De context: De interne zenuwachtigheid heeft alles te maken met het nakende einde van de persconcessie, de jarenlange subsidiestroom richting Bpost voor de thuisbezorging van kranten en tijdschriften.
Dat ‘krantencontract’ loopt eind juni af en wordt vervangen door een ander systeem, subsidies aan de uitgevers. De vakbonden vrezen dat Bpost daardoor een deel van de markt gaat verliezen en het personeel de overblijvende persdistributie aan slechtere sociale voorwaarden zal moeten uitvoeren.
Letterlijk: “Als er een akkoord gevonden wordt met de uitgevers, is de enige optie die wordt verdedigd is een overdracht op termijn van de krantenverdeling van Bpost naar dochteronderneming AMP, met gevolgen voor alle werknemers van het bedrijf. Dat is onaanvaardbaar!”, zo staat op de website van de vakbond CSC te lezen.
Opmerkelijk: Bpost sloot deze week een deal met de concurrerende krantenverdeler PPP, die het juridisch verzet tegen het allerlaatste half jaar van krantensubsidies voor Bpost laat vallen.
Dat kan erop wijzen dat er een stilzwijgend onderling akkoord is om elkaar marktaandeel te gunnen.
Wat in elk geval vaststaat, is dat Bpost nu verzekerd is van de laatste 75 miljoen euro aan subsidies – voor de diensten van het eerste semester. De belastingbetaler betaalt die rekening.
Gezocht: nieuwe groeimotor
Uitgezoomd: De herschikking van de krantenbedeling is maar een van de werven van CEO Peeters.
De werkgelegenheid bij Bpost komt onder druk te staan door twee uitdagingen, zo maakte hij eerder dit jaar duidelijk tijdens een presentatie in de Kamer. Op korte termijn is het uitkijken hoe Bpost het verlies van zijn monopolie op de krantenbedeling zal verwerken. Maar daarnaast is er de snelle erosie van de klassieke brievenpost.
Peeters heeft pakjesbedeling en andere logistieke diensten op de zakelijke markt aangekruist als een belangrijke groeimotor. In dat kader past de recente overname van de Franse logistieke speler Staci voor 1,3 miljard euro, wat volgens sommige analisten nogal aan de dure kant is.
Gerichte internationalisering was ook de strategie bij Peeters’ vroegere werkgever, netbeheerder Elia, en is ook een droom van dat andere beursgenoteerde overheidsbedrijf, Proximus.
Maar: De vakbonden waren er als de kippen bij om van die internationale overname een bijkomende hefboom voor hun eigen, nationale, zaak te maken. “Als er geld is voor zo’n dure overname, dan kan er in de komende maanden geen sprake zijn van herstructurering die het Belgische personeel treft”, klinkt de argumentatie.
Onder Peeters organiseert Bpost tal van brainstormsessies en events voor de topmanagers. Dat valt niet goed bij sommige vakbonden. Thierry Tasset (CGSP Poste) spreekt van een “champagnemanagement”.
Privatiseren of nationaliseren?
Tegengestelde krachten: Peeters’ taak wordt verder bemoeilijkt de vele visies die bestaan over de toekomst van dat aandeelhouderschap. De federale overheid heeft 51 procent van Bpost in handen, de rest van de aandelen worden via de beurs verhandeld.
Kritische stemmen over Bpost, zoals kamerlid Michael Freilich (N-VA) of fiscaal advocate Typhanie Afschrift, vinden dat er geen reden meer is voor de federale overheid om meerderheidsaandeelhouder te blijven en pleiten voor een volledige privatisering.
“We stellen vast dat Bpost door de Franse overname steeds verder vervelt van een klassiek postbedrijf tot een logistieke speler op de markt van de pakjesafhandeling en -bezorging. In die markt zijn de meeste spelers géén overheidsbedrijf”, analyseert Freilich. “Een bedrijf dat haar activiteiten steeds meer en meer ontplooit op een private concurrentiële markt kan moeilijk een overheidsbedrijf blijven.”
Daartegenover staat een extreemlinkse stroming, die een aanzienlijke aanhang heeft bij het gewone personeel, die voor het radicaal tegenovergestelde pleit: een volledige hernationalisering, waardoor Bpost een 100 procent staatsbedrijf zou worden. Dat kamp vindt de internationale avonturen van Bpost, zoals Radial in Noord-Amerika en Staci in Frankrijk, maar niets.
Conclusie: De Bpost-CEO zal het niet onder de markt hebben om zonder ongelukken in dat politieke en sociale mijnenveld te laveren. Daar komt de druk van de beleggers, die op vijf jaar tijd zowat 66 procent van Bposts beurswaarde zagen verdampen, nog bij. De harde realiteit is dat de beurskoers momenteel op 3,55 euro staat, tegenover 4,48 euro bij Peeters’ aanstelling. Dat komt neer op een daling met ruim 20 procent.