De overgang naar een meer defensieve opstelling komt na maandenlange pogingen door de Russische verdedigingslinies heen te breken, die weinig terreinwinst hebben opgeleverd. Maar het is vooral een signaal dat men in Kiev ernstig rekening houdt met nieuwe Russische offensieven over land om de gebieden Loehansk en Donetsk volledig in handen te krijgen. Tegelijkertijd rekent Zelensky in deze ‘nieuwe fase’ van de oorlog op een hervatting van de Russische pogingen om Oekraïners zonder warmte en licht de winter in te sturen.
Behalve langs de frontlinie in het noordoosten, waar Rusland gebied wil terugwinnen dat Oekraïne vorig jaar heroverde, en in het zuidwesten, moeten er volgens Zelensky ook vestingwerken worden aangelegd in de regio rond Kiev en de grensregio met Wit-Rusland en Rusland.
Mychajlo Podoljak, Zelensky’s topadviseur, zei deze week dat “langs de frontlinie en in de steden, we al overschakelen op een andere tactiek van oorlogvoering – met effectieve defensie op sommige plekken, voortzetting van offensieve operaties elders, speciale strategische operaties op de Krim en in de Zwarte Zee en een herziene luchtverdediging van kritieke infrastructuur”.
NIEUWE RUSSISCHE AANVALLEN
Eind vorige maand kondigde het Oekraïense ministerie van Defensie een nieuw departement aan dat de bouw van defensieve werken, waarbij militaire en civiele partijen betrokken zijn, moet gaan overzien. De vestingwerken die het dichtst tegen het front aan liggen moeten worden gebouwd door militairen, de tweede en derde defensielinies komen onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Infrastructuur. De Oekraïense overheid roept particuliere bedrijven en donoren op de campagne te ondersteunen.
Oekraïne maakte de afgelopen dagen melding van een nieuwe golf Russische aanvallen tegen het stadje Avdiivka, de al bijna verwoeste stad die Rusland koste wat kost lijkt te willen veroveren, al worden daarbij extreem hoge verliezen geleden in mankracht en materieel. “De huidige en derde golf van vijandelijke aanvallen verschilt van de vorige omdat ze vanuit twee nieuwe richtingen komen”, zei Vitaliy Barabasj, hoofd van het militair bestuur in Avdiivka. Volgens het Britse ministerie van Defensie boeken de Russen ook sluipende voortgang in de ruïnes van Marinka, een ander verwoest stadje op zo’n 30 kilometer van Avdiivka.
Militaire experts zien de beweging naar een defensieve opstelling als een logisch gevolg van het niveau van westerse militaire steun en het numerieke en materiële overwicht dat Rusland momenteel heeft. “We hebben niet alle wapens gekregen die ik wilde, daar kan ik niet tevreden over zijn”, zei Zelensky eind vorige week, “we hebben niet de gewenste resultaten behaald, dat is een feit.”
MOEILIJKE MAANDEN
Terwijl Rusland zijn militaire uitgaven structureel heeft opgekrikt, volgens sommige schattingen tot bijna een derde van alle overheidsuitgaven, loopt de structurele verhoging van bepaalde cruciale zaken zoals munitie achter in Europa en zijn grote nieuwe steunpakketten in de EU en de VS nog omgeven door vraagtekens.
“Hopelijk zal Oekraïne niet opnieuw in de aanval gaan totdat Rusland serieus verzwakt is”, schrijft de Amerikaanse professor strategische studies Phillips P O’Brien. “Rusland zal minder granaten, tanks en geavanceerde artilleriesystemen hebben in 2024 dan in 2023 en 2022. Laat ze die opmaken terwijl ze aanvallen, ook als dat betekent dat Oekraïne pas in de tweede helft van volgend jaar opnieuw zal aanvallen.”
Ook volgens de gezaghebbende Britse expert Lawrence Freedman kan Oekraïne nu beter geduld tonen en zich richten op het versterken van zijn positie op langere termijn. “De komende maanden zullen moeilijk zijn.”