Incident leidt tot voortschrijdend inzicht: ’Ufo’s waren Chinese spionageballonnen’
Door ONZE REDACTIE BUITENLAND
Updated 2 uur geleden
3 uur geleden
in BUITENLAND
WASHINGTON - De ballon boven de Verenigde Staten vorige week is onderdeel van een groot spionageprogramma waarmee China wereldwijd actief is. Peking heeft de ballonnen volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie naar Europa, het Verre Oosten, Zuidoost-Azië, Noord- en Zuid-Amerika gestuurd. „Ze hebben tientallen van dat soort ballonnen.”
De VS heeft de afgelopen dagen strategische partners - zo’n veertig landen in totaal - details gegeven over het programma. Deze informatie leidt tot nieuwe inzichten. Zo lijkt een Ufo-incident boven Japan in 2020 te zijn ’opgelost’. Een mysterieuze zwevende bol die door veel Japanners werd gespot, was ’bij nader inzien een Chinese spionageballon’, aldus een anonieme Japanse functionaris in de Washington Post. Dat de ballon destijds niet als zodanig is herkend, is niet zo vreemd, aldus de Japanse bron: ’Het was volkomen nieuw. Niemand had ooit zoiets gezien.’
En dat is niet het enige ongeïdentificeerde vliegende object - de volledige term waarvan Ufo een afkorting is - dat nu is geïdentificeerd met behulp van de informatie die vorige week is vergaard. De Amerikaanse inlichtingendiensten hebben met terugwerkende kracht een aantal incidenten waarover onduidelijkheid bestond, kunnen herleiden tot het Chinese ballonprogramma. Het gaat dan bijvoorbeeld om elektromagnetische signalen waarvan nu bekend is geworden dat de ballonnen ze afgeven, bijvoorbeeld wanneer ze inlichtingen terugsturen naar China.
Geblunderd
Dit verklaart ook waarom de regering-Biden eerder zei dat de ballonnen al ten tijde van Donald Trumps presidentschap actief waren boven de VS, maar bewindslieden die dienden in het vorige kabinet daar niets vanaf wisten. De signalen werden wel opgepikt, maar waardoor ze werden afgegeven, was onbekend. Dit maakt tevens duidelijk hoe de Chinezen hebben geblunderd: door het incident van vorige week is het ballonprogramma op straat komen liggen en zal het in de toekomst moeilijker voor hen worden om er onbespied mee te blijven spioneren.
China heeft met de ballonnen onder meer zijn directe buren in de gaten gehouden. Landen zoals Japan, maar ook de Filipijnen, Vietnam, India en Taiwan zijn ermee bespioneerd. Het Volksbevrijdingsleger heeft volgens het Pentagon verschillende types in gebruik. Grotere exemplaren, zoals de ballon boven de VS afgelopen week, lijken bestemd te zijn voor intercontinentaal gebruik. De belangrijkste ’ballonbasis’ zou op het eiland Hainan zijn gevestigd, voor de zuidkust van China. Van daaruit worden de ballonnen dus de hele wereld over gestuurd.
Geen simpel ballonnetje
Het exemplaar van vorige week was een ballon met een hoogte van circa 60 meter. Eronder hing een gondel ter grootte van een klein passagiersvliegtuig. Daarin zat allerlei apparatuur zoals optische sensors en camera’s. In dit geval ging het om camera’s met een zeer hoge resolutie waarmee zeer gedetailleerde foto’s gemaakt kunnen worden. Kleinere ballonnen hebben simpeler apparatuur aan boord. De vergaarde informatie is vervolgens met behulp van radiosignalen dan wel satellietcommunicatie terug gestraald naar China.
Het was dus niet zomaar een simpele ballon met een cameraatje eronder. „Zij die een optimistisch beeld hebben van de capaciteiten van deze ballon om inlichtingen te vergaren, onderschatten de creatieve manieren waarop het Volksbevrijdingsleger de ballon kan gebruiken voor spionage en surveillance, of zelfs als wapenplatform”, waarschuwt het Amerikaanse Congreslid Mike Gallagher, die als voorzitter van een parlementaire commissie voor Chinese zaken goed op de hoogte is van het incident.
Goedkoop
Voor China wordt het door alle nieuwe informatie moeilijker om vol te houden dat het maar een weerballon was, die uit de koers was geraakt. Ook omdat de ballon naar alle waarschijnlijkheid gemotoriseerd was en dus koerswijzigingen kon uitvoeren. In dat opzicht lijken de ballonnen meer op een drone dan op een spionagesatelliet. Terwijl een kunstmaan die in een baan om de aarde cirkelt, slechts enkele ogenblikken heeft om een bepaalde locatie te observeren, kan een ballon langere tijd boven dezelfde plek blijven hangen. Bovendien zijn ballonnen een stuk goedkoper dan satellieten.
Crisismanagement
Amerikaanse functionarissen vermoeden dat de Chinezen zich nogal opgelaten voelen vanwege het ballonincident. Dat er druk diplomatiek verkeer is geweest tussen Peking en de hoofdsteden van buurlanden de afgelopen dagen, zou daarop duiden. China zou op die manier proberen te voorkomen dat het incident uitgroeit tot een grote internationale crisis. De Amerikanen denken overigens niet dat de Chinezen het incident bewust hebben gecreëerd, om zo de VS te provoceren aan de vooravond van het - inmiddels afgelaste - bezoek dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken aan Peking zou brengen.
’Amper opties’
Maar het ballonprogramma is wél bewust gecreëerd om concurrenten in de geopolitieke arena in de gaten te houden, zegt een Amerikaanse functionaris tegen de Washington Post: ’Het Chinese buitenlandbeleid is een constante zoektocht naar invloed en in de meeste gevallen zijn er meer dan voldoende mogelijkheden. Maar in dit geval lijken er maar weinig te zijn. Dus als de Chinezen oproepen om kalm te blijven en het hoofd koel te houden, kan je er zeker van zijn dat ze amper nog andere opties hebben.’