Vandaag in de krant:
Elektrische auto maakt lithium gewild
WOERDEN
GERBEN VAN 'T HOF
Na jarenlange malaise in de grondstoffenindustrie kunnen de handelaren weer lachen. De vraag naar elektrische auto's is zo groot dat de prijzen, vooral die van lithium, veelvuldig over de kop gaan.
De vraag naar lithium is groot in China, waar de overheid het metaal gebruikt voor de accu's van elektrische bussen. Maar vooral de Amerikaanse autoproducent Tesla hunkert naar de grondstof. Het bedrijf van Elon Musk wil in 2018 een half miljoen voertuigen verkopen en verwacht de productie op te voeren tot 1 miljoen auto's in 2020. Volgens Musk betekent het zelfs dat Tesla zo'n beetje de hele wereldproductie aan lithium zal opslokken. In een accu van één nieuwe Tesla zit meer lithium dan in 10.000 smartphones, stelt de financiële dienstverlener Goldman Sachs.
De prijs van lithium, ook wel het 'witte petroleum' genoemd, steeg in het eerste kwartaal met 47 procent ten opzichte van de gemiddelde prijs in 2015, zo blijkt uit cijfers van dataprovider Benchmark Mineral Intelligence. Anders dan voor bijvoorbeeld goud, koper en veel andere grondstoffen heeft lithium geen eigen beurs, waar het wordt verhandeld en waar de prijzen worden bepaald. Wat lithium kost, onderhandelen kopers en verkopers onderling uit via contracten.
Tekort
In een elektrische auto zit 60 kilo lithium, vier keer meer dan in een dieselauto. Er is in China al sprake van een tekort. Er ontstaat ook schaarste aan koper door uitgestelde investeringen en door toenemend milieuprotest. Maar vraag en aanbod lopen bij grondstoffen nogal uit elkaar. Zo neemt ook de vraag naar platina en palladium toe, maar mijnbouwers wachten op nog betere prijzen voor ze weer gaan produceren.
Bovendien, mijnbouwbedrijven kunnen niet van de ene op de andere dag de productie verhogen, zegt Duco Drenth van Versatec Energy. "Na de afgelopen zes jaar met verliezen en faillissementen zijn de investeerders er niet happig op om mijnen vol te laten draaien. Het winnen van voorraden is een miljardeninvestering.
Bovendien is er een maatschappelijke roep om minder grondstoffen te gebruiken en meer te recyclen. Daarvoor zijn ook kwaliteit en zuiverheid van belang. De zuiverheid kan worden verbeterd, maar daarvoor moeten aparte machines worden geïnstalleerd."
De grondstoffenprijzen zijn sinds juni 2014 snel gedaald, soms zelfs gehalveerd. Dat kwam doordat de wereldeconomie maar niet wilde aantrekken en doordat van sommige grondstoffen te veel aanbod was.
De prijsdaling is nu grotendeels gestopt, stelt ING. Zo zit ook de vraag naar aluminium, dat wordt gebruikt in elektrische auto's, in de lift. De vraag naar koper, dat wordt gebruikt als een geleider van elektriciteit, neemt naar verwachting ook toe. De prijs voor palladium, onder meer gebruikt voor sieraden en autokatalysatoren, ging met 30 procent omhoog.
Batterijen
Van lithium gaat ruim een vijfde van de grofweg 25.000 ton die jaarlijks wordt geproduceerd naar batterijen. Dit vanwege de explosieve toename van laptops, smartphones en elektrische auto's. Daarnaast wordt het toegepast in aardewerk, glas en smeermiddelen. Het zit zelfs in antidepressiva. Het gros van de lithiumvoorraad ligt in Bolivia (9 miljoen ton) en Chili (meer dan 7,5 miljoen ton). Verder herbergen Argentinië en China elk 2,5 miljoen ton. Het metaal wordt uit steenlagen gehaald of uit zout water gedestilleerd.
Vanwege de stijgende prijzen van bijvoorbeeld lithium storten allerlei bedrijfjes zich op de grondstof, merkt Douwe van Hees van Plethora Precious Metals Fund (PPM). "Ze proberen een klein marktaandeel te veroveren. Want wereldwijd zijn er maar vier bedrijven die 89 procent van de voorraad beheren. Momenteel is iedereen geïnteresseerd in het nieuw ontgonnen veld Clayton Valley in de Verenigde Staten. Er zitten wilde jongens tussen. Je ziet dat vaker als prijzen zo hard stijgen. Een deel zal ertussenuit vallen, omdat ze te veel financiële risico's nemen, of omdat ze de technologische kennis niet hebben. Enkele jaren terug was grafiet het helemaal. De prijzen zijn nu als een pudding in elkaar gezakt. De grondstoffenmarkt stabiliseert nooit. De prijzen gaan als een raket omhoog en storten dan weer in. Dat was zo en dat zal zo blijven. Het is de gekte die grondstoffenhandel heet."
De markt is nooit stabiel. Prijzen gaan als een raket omhoog en storten dan weer in Douwe van Hees, PPM