Toeval, familie en wat psychopathische trekjes
Dit is het recept om superrijk te worden
Door Leon Brandsema en Dorinde Meuzelaar
9 min geleden in BINNENLAND
De kans om superrijk te worden is superklein. „Streef dus alleen naar rijkdom als je het leuk vindt om daarmee bezig te zijn, want de kans van slagen is minimaal”, zegt expert Jos van Hezewijk. Hij schreef samen met Marcel Metze het boek ’Superrijk in de Lage Landen’ en ze hebben een aantal factoren gevonden die de superrijken gemeen hebben: bijvoorbeeld een gezonde dosis toeval en wat psychopathische trekjes.
Nederland is maar een heel kleine speler in de wereldhandel. Maar toch bracht ons land de nodige rijke mensen voort. Van Hezewijk en Metze zetten in hun gisteren verschenen boek de 500 rijkste families uit Nederland en België uit de laatste duizend jaar op een rij. Maar ze leggen in een café in Amsterdam uit dat ze vooral duidelijk wilden krijgen wat deze rijke mensen bindt. Hoe werden ze rijk? En wat zijn de karaktertrekken van deze superrijken? De grens voor het begrip superrijk zetten derc auteurs op een vermogen dat gelijk is aan nu ongeveer 1 miljard euro. „De namen van de superrijken veranderen, maar wij hebben het in het boek juist over de constante mechanismen”, zegt Metze.
Rijk worden blijkt voor een groot deel aan toeval toe te rekenen, zeggen de breeduit pratende auteurs. Dat toeval kan zich op verschillende manieren manifesteren. De vorig jaar overleden bouwmiljardair Dik Wessels wordt als voorbeeld genoemd. Hij begon zijn zakenimperium door zeer succesvol het bouwbedrijf van vader Arend uit te breiden. Dat verkocht hij in 1990, met de opbrengst startte hij investeringsmaatschappij Reggeborgh. En daarmee werd hij door een toevallige belegging echt superrijk. „Wessels’ schoonzoon zei dat hij moest investeren in World Online, daar was hij zelf nooit op gekomen”, zegt Van Hezewijk. Wessels verkocht de helft van de aandelen kort na de beursgang, voordat het bedrijf niet veel later instortte en was op slag in guldens miljardair. Van Hezewijk: „Dat was ook wel slimheid, om meteen te verkopen.”
"Er zijn nog steeds strategische huwelijken"
Maar toeval kan ook zitten in de mazzel om in de goede familie op de wereld te komen. „Twee op de drie superrijken zijn door een erfenis aan hun vermogen gekomen”, stipt Van Hezewijk aan. En als dat niet lukt, kan het ook helpen te trouwen met een superrijke. Dat trouwen is sowieso wel een ding in families met een groot vermogen. „Er zijn nog steeds strategische huwelijken”, zegt Metze.
Nog beter is natuurlijk een huwelijk van een telg uit de ene superrijke familie met een andere. „Een van de Dreesmannen is getrouwd met een Brenninkmeijer”, herinnert Metze zich. Hij doelt op het huwelijk in de jaren 20 van Leonie Augusta Brenninkmeijer, kleindochter van C&A-oprichter Clemens Brenninkmeijer, met Anton August Sigesmund Dreesmann, wiens oom Anton Dreesmann de V&D oprichtte.
Nichtje
Een recenter voorbeeld: in 2012 trad Albert Brenninkmeijer in het huwelijk met Carolina de Bourbon de Parme, dochter van prinses Irene en dus nichtje van prinses Beatrix. En zij stamt aan vaderskant in rechte lijn ook nog eens af van de Franse zonnekoning Lodewijk de veertiende.
Hezewijk legt uit hoe dit soort huwelijken tot stand komt: „Natuurlijk komen deze mensen elkaar in dezelfde sociale kringen tegen. Maar het is naïef om te zeggen dat daar helemaal niet over wordt nagedacht. Als een zoon of dochter in een superrijke familie een serieuze relatie krijgt, wordt wel gekeken of het geld bij de aanstaande partner in goede handen is.”
De koninklijke familie, de Oranjes, heeft een status aparte binnen de Nederlandse families van superrijken. Gemiddeld is een familie de status van superrijke na twee generaties weer kwijt. Maar de Oranjes zijn daar een uitzondering op. Metze: „Een van de manieren waarop geld uit een familie verdwijnt is simpelweg dat het door een huwelijk van een dochter in een andere familienaam terechtkomt. Maar de vrouwen uit de Oranje-familie, zoals Emma, Wilhelmina, Juliana en Beatrix, hebben hun eigen familienaam gehouden.”
"De kans dat er in een volgende generatie iemand zit die dat geld kan behouden, is heel klein"
Het is moeilijk om geld in de familie te houden. Van Hezewijk: „De kans dat je superrijk wordt is al heel klein. De kans dat er in een volgende generatie iemand zit die dat geld kan behouden, is ook heel klein. Want om superrijk te blijven moet je net zo hard zijn als om het te worden. Misschien nog wel harder.”