Begunstigde van de revolutie. De kop die het Oekraïense weekblad Korrespondent bij zijn portret koos, was meer dan raak. Als iemand garen spint bij de Oekraïne-crisis dit jaar, dan is het wel Ihor Kolomojskij.
De 51-jarige miljardair (geschat vermogen bijna € 2 mrd) is partner bij Privat, het grootste financieel-industriële conglomeraat van Oekraïne. Kolomojskij ontfermt zich over de metallurgische kant van de business. Tevens staat hij bekend als mediamagnaat. Hij beheert zijn vermogen vanuit Zwitserland.
Bekend is Kolomojskij niet in de westerse wereld. Maar in een jaar en in een land dat zo veel dood en verderf kende, heeft hij het spel het slimst gespeeld. Waar andere zakenimperia bezweken onder de machtsomwenteling en de oorlog aan de grenzen met Rusland, maakte Kolomojskij handig gebruik van de wanorde. Eerst steunde hij de voormalige gasprinses Joelija Timosjenko, toen de nieuwe president Petro Porosjenko. Net als Porosjenko liet Kolomojskij zijn mediagroep (een beetje oligarch bezit een televisiezender) de revolutie in beeld brengen, zeker toen Janoekovitsj en de zijnen onder immense druk kwamen te staan.
Muur van 2000 kilometer
Daarnaast stapte Kolomojskij in maart in als gouverneur van Dnjepropetrovsk, vlak voor de annexatie van de Krim en net na de eerste gouvernementele protesten in Donetsk. Een risicovolle stap, zo naast het separatistische gebied. Maar Kolomojskij won het vertrouwen van de Oekraïners in zijn regio. Momenteel is Dnjepropetrovsk uniek. Onze regio is een soort modelstaat, aldus Jevgeni Oedod, voorzitter van het regionale bestuur van Dnjepropetrovsk. Weinig protesten en weinig chaos.
Die prestatie behaalde Kolomojskij vooral door zich financieel over de regio te ontfermen. De miljardair heeft checkpoints op wegen ingesteld en formeerde diverse burgerlegers. Terwijl de militairen in het officiële Oekraïense leger maandelijkse salarissen van nog geen € 300 ontvangen, stelde Kolomojskij zo’n € 1.000 per soldaat beschikbaar. Ook looft hij prijzen uit voor het ‘arresteren’ van pro-Russische rebellen en het inleveren van wapens. Ten slotte wil hij een 2000 kilometer lange muur bouwen om Oekraïne af te schermen van de Russische buurman.
Met deze daadkracht helpt Kolomojskij de regering in Kiev, die financieel aan de grond zit en het dit jaar niet voor elkaar kreeg om de separatistische regio’s terug te winnen. Naast het versterken van de officieuze oostgrens heeft Kolomojskij ook Ukraine Today gefinancieerd, het Engelstalige televisiestation dat moet dienen als tegenwicht voor Kremlin-zender Russia Today. Ook liet Kolomojskij, die Joodse wortels heeft, in Dnjepropetrovsk het grootste Joodse cultuurcentrum ter wereld bouwen.
Brein achter neerhalen MH17
Vijanden heeft Kolomojskij ook. Als er één iemand persona non grata is geworden in het Kremlin, dan is hij het wel. Een dag na zijn aantreden als gouverneur van Dnjepropetrovsk noemde hij Vladimir Poetin ‘een schizofrene ukkepuk’. Sindsdien voert de Russische president een persoonlijke strijd met Kolomojskij. Zijn zakelijke belangen worden door Rusland geboycot. Ook wekken Russische media graag de suggestie dat Kolomojskij het brein is achter het neerhalen van vlucht MH17.
Welke belangen Kolomojskij heeft? Zolang Porosjenko president is, zal hij de succesvolste oligarch van Oekraïne zijn. Natuurlijk, ook Kolomojskij lijdt financieel onder de Oekraïne-crisis. Maar anderen, zoals Rinat Achmetov, zien de teloorgang van hun handelsimperium wegens te grote afhankelijkheid van zware industrie in de ‘pariastaten’ Donetsk en Loehansk. Bovendien vallen andere oligarchen minder in de gunst bij Porosjenko – afgezien van zijn eigen ‘clan’ – of verdwijnen in het gevang in Oekraïne of de Verenigde Staten. Als het associatieverdrag met de Europese Unie in werking treedt, staat Kolomojskij dus vooraan.
Wie beweert dat Oekraïne na 2014 geen land meer is voor oligarchen, komt bedrogen uit. Een nieuwe ronde biedt nieuwe kansen. Kolomojskij grijpt die met beide handen aan.
Bron:FD